Hoeveel ambitie kan een relatie verdragen? Waar twee mensen een droombaan najagen, blijft er vaak weinig tijd en energie over voor thuis – en dat kan de boel flink onder druk zetten. Waar zit de balans?
Dus ja, het is inderdaad knap lastig, maar – mocht de moed je al in de schoenen zijn gezakt – absoluut niet onmogelijk. Wellicht is een kritische blik op jullie relatie een interessante uitdaging voor 2021, want óók relatiegeluk zit in een klein hoekje.
Je bent gedreven en je wil wat
Ze gingen op zoek naar de sweet spot tussen avontuur en professionele groei
Wat betreft de taakverdeling tussen werk en kinderen zaten ze altijd op één lijn, vertelt Marieke: “Ieder werkte vier dagen, er was drie dagen oppas. Per week een dag ouderschapsverlof werkte niet met mijn leidinggevende baan. Dus namen we het ietwat rigoureuze besluit om vijf maanden met kids, auto en tent door Argentinië te reizen.”
Wat betreft de taakverdeling tussen werk en kinderen zaten ze altijd op één lijn, vertelt Marieke: “Ieder werkte vier dagen, er was drie dagen oppas. Per week een dag ouderschapsverlof werkte niet met mijn leidinggevende baan. Dus namen we het ietwat rigoureuze besluit om vijf maanden met kids, auto en tent door Argentinië te reizen.”
Dat smaakte naar meer, dus gingen ze op zoek naar the sweet spot tussen avontuur en professionele groei. “Toen de tweeling vijf jaar oud was, maakten we een deal: wie als eerste een leuke baan vindt op een mooie plek waar ze Engels spreken, gaan we achterna. Dat was voor Paul, als hoogleraar, makkelijker dan voor mij en toen we naar Australië verhuisden, moest ik een concessie doen. Het had voor mij als Nederlands ambtenaar meer voeten in de aarde om down-under aan de bak te komen – maar uiteindelijk heb ik een goede positie bij de Australische overheid gekregen.”
Hun kinderen waren altijd prioriteit nummer één, dat stond buiten kijf. Paul: “Toen we in Canberra woonden, zorgden we ervoor dat we allebei twee dagen per week om 15:00 uur konden uitklokken op het werk. Zo hoefden ze maar één keer per week naar de naschoolse opvang en hadden we tijd om leuke dingen samen te doen. Daarvoor waren we tenslotte ook naar Australië gegaan.”
Zíj trekt aan het kortste eind
Volgens Van Empel is dit te wijten aan slechte communicatie, waardoor onuitgesproken verwachtingen de overhand krijgen: “Vergelijk het met een baan: als er geen concrete afbakening van taken bestaat, ga je automatisch te veel of te weinig hooi op je vork nemen. Als belangrijke gesprekken hierover uitblijven, groei je samen geleidelijk in een modus die niet houdbaar is.”
Linda*, eigenaar van een psychologenpraktijk, kan hierover meepraten: “Mijn partner is directeur van een multinational en kwam uit een relatie waarin een traditionele man-vrouwverhouding de norm was. Zijn carrière had altijd op de eerste plek gestaan, zijn ex zorgde dat het reilen en zeilen thuis op orde was. Mijn vorige relatie was juist heel gelijkwaardig geweest, dus toen wij samen verder wilden, veroorzaakten deze verschillende ervaringen de nodige frictie. Ik moest op dat moment echt op m’n handen zitten om niet tóch de zwaarste huishoudelijke last te gaan tillen.”
En ze is daarin níet alleen: uit onderzoek blijkt namelijk dat vrouwen, met name als er kinderen in het spel zijn, vaak niet enkel hun fair share aan huishoudelijke taken op zich nemen, maar dat zij daarnaast opdraaien voor het behouden van het complete overzicht over het gezin. Wie onthoudt de verjaardagen van grootouders? Wie kent alle vriendjes en vriendinnetjes van het kroost bij naam? Wie zorgt dat de kerstkaarten op tijd de deur uit zijn? En weet hoe laat dochterlief op het hockeyveld moet staan? Negen van de tien keer is het mama, en niet papa, die zich om deze vragen bekommert.
En hoewel het gevoelsmatig volledig indruist tegen alle logica, blijkt dat hoe meer een vrouw verdient, hoe meer ze aan huishoudelijke klussen op haar bord neemt – ook wel de emotional load genoemd. Dat ziet Van Empel terugkomen in de praktijk: “Wanneer beide partners een veeleisende baan hebben, is het vaak de vrouw die wordt aangekeken op de ouderlijke afwezigheid thuis, of het kiezen voor een nanny. Ik zie genoeg vrouwen die gebukt onder schuldgevoel bij mij terechtkomen.”
Geef ruimte – en néém die ook
Waar Paul in Australië in eerste instantie het voortouw nam, ging het bij Marieke na terugkomst in Nederland kriebelen om haar tanden in een nieuw uitdaging te zetten. Ze kreeg drukkere banen in Amsterdam en later in Den Haag. “Toen hebben we de balans weer een beetje omgedraaid, ook omdat Paul geen reistijd had. Ik heb bijvoorbeeld al jaren door de week nauwelijks gekookt.”
‘We hielden onze vaste lasten laag, zodat we met één salaris toe konden’
Ze zijn beiden geen planners wat hun loopbaan betreft. Maar het afstemmen van die ‘play hard’ time, zoals ze het zelf noemen, is wel altijd noodzakelijk gebleken: “Je kunt immers niet uit het niets naar het buitenland vertrekken of een paar maanden een sabbatical opnemen. Dat heeft vanzelfsprekend wat voeten in de aarde.” De twee zijn het levende bewijs dat dit wél mogelijk is, maar het is lang niet altijd makkelijk geweest. Marieke: “Wij hebben ook onze obstakels gehad hoor, we zijn geen heiligen!”
Spreken is goud, zwijgen is uit den boze
Mensen met overvolle agenda’s zijn gewend op heel rationele en efficiënte wijze alle to-do’s af te vinken, maar onderdrukken daarmee ook de emotionele vaardigheden die juíst essentieel zijn voor een goede relatie, weet dr. Chris Donaghue, relatietherapeut van Los Angeles’ rich and famous. Dat kan Van Empel beamen: “Een relatie is geen verkapte business-case om op te lossen, maar wordt door succesvolle mensen wél vaak zo benaderd – zij het bewust of onbewust. De belangrijke emotionele component wordt dan over het hoofd gezien en dat is gevaarlijk.”
‘Die afhankelijke positie was voor hem net zo nadelig als voor mij’
Een man kan de was doen
Als je al zolang op twee uiterst functionele, maar beduidend minder romantische, eilandjes opereert, is die communicatieve brug tussen beiden broodnodig. Wanneer het gesprek niet wordt aangegaan, worden impliciete aannames over de ander leidend: “Ik herinner me een stel, beiden ambitieus en heel succesvol, dat de neiging had de behoeften en wensen van de ander zelf in te vullen – en daarbij de plank nog weleens compleet missloeg. Hij had voor haar het offer gemaakt te stoppen met het organiseren van feesten, wat van haar – bleek later – absoluut niet had gehoeven. Zij durfde hem niet meer te vragen klusjes op zich te nemen, bang om als ‘zeikwijf’ te worden weggezet,” vertelt Van Empel.
Psycholoog Linda* was er gelukkig wél op tijd bij en ging het gesprek met haar nieuwe vlam aan: “Hij had zichzelf door de jaren heen wijsgemaakt dat hij niet in staat was voor zichzelf te zorgen. Die extreem afhankelijke positie was voor hem net zo nadelig als voor mij. We hebben alle kaarten op tafel gelegd en nu ziet hij ook hoe fijn het is om een gelijkwaardige relatie te hebben – ook al komen zijn hemden niet meer op magische wijze gestreken en al in de kast terecht.” Zo blijkt die complexe jongleeract toch een aantal gradaties minder moeilijk dan voorheen. Dus onthoud: tien minuten praten a day keeps the prijzige relatietherapeut away.
*Linda’s echte naam is bekend op de redactie.
Recente reacties